Η συναρπαστική ιστορία του θρυλικού σαμποτέρ Γεώργιου Ιβάνωφ. Είναι πολύ σπάνιο τρεις χώρες να τιμούν τον ίδιο ήρωα

Ο Γέρζι (Γεώργιος) Ιβάνωφ Σαΐνοβιτς είναι ένας από τους ήρωες του Β’ Παγκόσμιου Πολέμου που με τη δράση του έπαιξε σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της ιστορίας. Γεννήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 1911 στην τότε ρωσοκρατούμενη Βαρσοβία.

Ο πατέρας του, Βλαντίμιρ Ιβάνωφ, ήταν Ρώσος αξιωματικός του τσαρικού στρατού, και η μητέρα του Λεονάρντα Σαΐνοβιτς ήταν Πολωνή.

Μετά το θάνατο του Βλαντίμιρ η Λεονάρντα παντρεύτηκε τον Έλληνα έμπορο Ιωάννη Λαμπριανίδη και στις αρχές τις δεκαετίας του 1920 μετακόμισε στη Θεσσαλονίκη.

Ο νεαρός Γεώργιος Ιβάνωφ ήταν λάτρης του αθλητισμού και είχε τα σωματικά προσόντα για να διακριθεί.

Το 1928 γράφτηκε στον Ηρακλή Θεσσαλονίκης, όπου αρχικά ασχολήθηκε με το ποδόσφαιρο και στη συνέχεια διέπρεψε ως κολυμβητής. Το 1934 αναδείχτηκε πρωταθλητής Ελλάδας στα 100 μ. ελεύθερης κολύμβησης.

Το 1935 απέκτησε την πολωνική υπηκοότητα και τρία χρόνια αργότερα πήρε πτυχίο Γεωπονικής από το Πανεπιστήμιο της Λουβέν στο Βέλγιο.

Μετά την έναρξη του Β΄ Παγκόσμιου Πολέμου επέστρεψε στη Θεσσαλονίκη, και μετά τη γερμανική εισβολή στην Ελλάδα κατέφυγε στην Παλαιστίνη. Θέλοντας να προσφέρει τις υπηρεσίες του στον πόλεμο κατά του ναζισμού, εντάχθηκε στην πολωνική ταξιαρχία «Καρπάθια».

Σε συνεργασία με τις μυστικές υπηρεσίες της Πολωνίας και της Αγγλίας, εκπαιδεύτηκε ως πράκτορας και σαμποτέρ.

Όταν η εκπαίδευσή του ολοκληρώθηκε, επέστρεψε στην Αθήνα στις 13 Οκτωβρίου 1941 με το βρετανικό υποβρύχιο «Thunderbolt», έχοντας το κωδικό όνομα Μπόλμπι.

Ύστερα από έντονη δραστηριότητα σε συνεργασία με αντιστασιακές οργανώσεις, ακολούθησε η σύλληψη του στις 19 Δεκεμβρίου για πρώτη φορά από τους Γερμανούς, μετά από προδοσία του παιδικού του φίλου Κωνσταντίνου Πάντου.

Ωστόσο, ο Γεώργιος Ιβάνωφ κατάφερε να αποδράσει από τις φυλακές Αβέρωφ και ακολούθησε η επικήρυξη του για 500.000 δραχμές και στις 29 Δεκεμβρίου αφίσες με τη φωτογραφία του τοιχοκολλήθηκαν σε όλη την Αθήνα.

Παρόλο που οι Γερμανοί τον κατεδίωκαν πλέον συστηματικά, συνέχισε την δράση του μεταδίδοντας με τον κρυφό πομπό του πολύτιμες πληροφορίες και κάνοντας σαμποτάζ.

Από τις πιο γενναίες πράξεις του ως σαμποτέρ ήταν η δολιοφθορά που έκανε στο γερμανικό υποβρύχιο «U-133» στη Σαλαμίνα, στις 14 Μαρτίου 1942.

Ο τρόπος που επέλεξε να το κάνει ήταν εντυπωσιακός και επικίνδυνος: Κολύμπησε νύχτα από την ακτή του Πειραιά στο ναύσταθμο της Σαλαμίνας, και τοποθέτησε τη βόμβα στα ύφαλα του υποβρυχίου.

Λίγες ώρες αργότερα, το γερμανικό υποβρύχιο ανατινάχθηκε και βυθίστηκε αύτανδρο με τα 45 μέλη του πληρώματός του.

Ο Ιβάνωφ σαμποτάρισε και άλλα πολεμικά πλοία, όπως το ισπανικό ατμόπλοιο «Άγιος Ισίδωρος».

Τον Μάιο του 1943 κατάφερε να εισχωρήσει μεταμφιεσμένος σε Γερμανό στρατιώτη στο αεροδρόμιο του Ελληνικού, ανατινάζοντας με εκρηκτικά μεγάλο αριθμό γερμανικών αεροπλάνων.

Το ίδιο σαμποτάζ επανέλαβε και στο αεροδρόμιο της Ελευσίνας, καταστρέφοντας 87 αεροπλάνα.

Στις 8 Σεπτεμβρίου 1942 ο υπερκατάσκοπος Γεώργιος Ιβάνωφ συνελήφθη από τους Ιταλούς μαζί με πολλούς στενούς συνεργάτες του και καταδικάστηκε σε θάνατο.

Η σύλληψη έγινε μετά από προδοσία του Παντελή Λαμπρινόπουλου, ο οποίος εισέπραξε το ποσό της επικήρυξης που είχε φτάσει τα 2.000.000 δρχ.

Στο γερμανικό στρατοδικείο όπου οδηγήθηκε, ο Γερμανός πρόεδρος στο τέλος της δίκης είπε: «Το δικαστήριον εκτιμά δεόντως την κατά την παρούσαν δίκην ειλικρινή και γενναιόφρονα συμπεριφοράν του κατηγορουμένου. Εγώ προσωπικώς λυπούμαι, διότι η φορά των πραγμάτων έφερε τοιούτον άνδρα εις εχθρικόν προς ημάς στρατόπεδον».

Ο Γεώργιος Ιβάνοφ καταδικάστηκε τρις εις θάνατον και οδηγήθηκε μπροστά στο Γερμανικό εκτελεστικό απόσπασμα μαζί με τρεις συνεργάτες του.

Στις 4 Ιανουαρίου οι δεκαεπτά καταδικασθέντες οδηγήθηκαν στην Καισαριανή για την εκτέλεση.

Την ώρα που τους μετέφεραν πεζούς ο Γεώργιος Ιβάνωφ επιχείρησε εκ νέου να αποδράσει, αν και δεμένος με χειροπέδες.

Κατάφερε να απομακρυνθεί αρκετά, οι διώκτες του ωστόσο τον τραυμάτισαν στον ώμο και τον έπιασαν.

Γενναίος όπως ήταν, με πάντα ψηλά το κεφάλι κατά την ύστατη στιγμή, κτυπώντας τους δήμιούς του προσπάθησε και πάλι να δραπετεύσει, αλλά τον πλήγωσαν στο πόδι του και ενώ το αίμα έτρεχε, τον έδεσαν σ' ένα στύλο.

Πριν πέσει νεκρός βγήκε από τα χείλη του η κραυγή «Ζήτω η Ελλάς! Ζήτω η Πολωνία!»

Αποτίμηση της δράσης του ως σαμποτέρ είναι δύσκολο να γίνει, καθώς δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία από εκείνη την εποχή.

Θεωρείται όμως βέβαιο ότι εκτός από τις μεγάλες επιχειρήσεις που έγιναν γνωστές έχει κάνει κι άλλες δολιοφθορές, ενώ έπαιξε και σημαντικό ρόλο στη συλλογή πληροφοριών για τους Συμμάχους.

Για την Πολωνία ο Γεώργιος Ιβάνωφ είναι εθνικός ήρωας, ενώ στις 25 Μαΐου 1976 του απονεμήθηκε μεταθανάτια και το ανώτατο πολεμικό παράσημο της Ελλάδας, το «Χρυσούν Αριστείον Ανδρείας». Ανάλογο παράσημο του έχει απονείμει και η Μεγάλη Βρετανία.

Για την ομάδα του Ηρακλή υπήρξε ένας εμβληματικός αθλητής, γι’ αυτό από το 1953 διεξάγονται κάθε χρόνο αγώνες κολύμβησης προς τιμήν του, τα «Ιβανώφεια».

Παράλληλα, το όνομά του έχει δοθεί στο κλειστό γυμναστήριο του Ηρακλή στη Θεσσαλονίκη, το «Ιβανώφειο», και στον περιβάλλοντα χώρο του υπάρχει άγαλμά του.

Είναι πολύ σπάνιο τρεις χώρες να τιμούν τον ίδιο ήρωα. Στον Γεώργιο Ιβάνοφ-Σαϊνόβιτς, τόσο η πατρίδα του η Πολωνία όσο και η Ελλάδα αλλά και η Αγγλία απένειμαν ανώτατα πολεμικά παράσημα και τιμητικές διακρίσεις.

Όταν εκτελέστηκε ήταν μόλις 32 ετών.